نصب و اجرای ویندوز 10 و 11 بر روی رزبری پای

چرا به جای لینوکس، ویندوز 10 یا 11 رو روی رزبری پای اجرا نکنیم؟

سیستم عامل RPi مبتنی بر Debian (سیستم عامل لینوکس) هست. بیشتر سیستم عامل‌هایی که دیدین یا در RPi ازشون استفاده کردین مبتنی بر لینوکس هستن. اما اگه بخوایم از یک رویکرد متفاوت استفاده کنیم چی؟

آیا می‌تونیم ویندوز رو روی رزبری پای اجرا کنیم؟

با یک نگاه سرسری به مشخصات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری ویندوز 11 متوجه می‌شین که این سیستم عامل خیلی بزرگه و به همین دلیل نمی‌شه روی RPi نصبش کرد. اما جالب اینجاست که به لطف ابزاری به نام WoR-flasher می‌شه ویندوز 10 و 11 روی RPi اجرا کرد.

به چه دلیل ممکنه تصمیم بگیریم ویندوز رو روی رزبری پای 4 اجرا کنیم؟

استفاده از RPi به معنی دسترسی به دنیای متن‌باز لینوکس هست. بیشتر نرم‌افزارهای ویندوز به خاطر معماری ARM در رزبری پای، منابع محدود سخت‌افزاری دستگاه یا به خاطر سیستم عامل مبتنی بر لینوکس، کار نمی‌کنن. برخی از نرم‌افزارهای cross-platform ممکنه کار کنن. ابزارهای تحت وب هم که قطعاً کار می‌کنن.

ممکنه فکر کنین اجرای ویندوز روی RPi ایده خوبی نیست. اما اگر واقع‌بین باشین می‌تونین ویندوز رو روی RPi اجرا کنین. از طرف دیگه، اینکه می‌تونین ویندوز 10 رو روی RPi 4 نصب کنین، خودش دلیل خوبیه که این کار رو انجام بدین.

معایب اجرای ویندوز روی رزبری پای

توجه داشته باشین که حتی یک RPi 4 با رم 8 گیگابایتی هم نسبت به کامپیوتری که ویندوز 11 روش نصب‌ هست، خیلی ضعیف‌تره. به همین دلیل، کارهای محدودی می‌تونین باهاش انجام بدین. در بهترین حالت، شبیه یک سیستم کامپیوتری ارزان قیمت یا کامپیوترهای مورد استفاده در دانشگاه‌ها عمل می‌کنه.

بدیهی‌ترین کاری که انتظار می‌ره بتونیم با استفاده از یک کامپیوتر انجام بدیم، جست‌وجو در اینترنت است. آیا می‌شه این کار رو با استفاده از یک RPi انجام داد که ویندوز 10 یا 11 روش اجرا می‌شه؟ بله، می‌شه، Microsoft Edge از قبل نصب شده. همچنین به نظر می‌رسه برنامه‌های مختلف و قدیمی 32 بیتی و برخی از بازی‌های قدیمی به خوبی کار می‌کنن اما بازی‌هایی که گرافیک‌شون 3D هست روی این سیستم‌ها کار نمی‌کنن. راستی می‌تونین از پین‌های GPIO رزبری پای هم استفاده کنین.

در نهایت، تجریه نصب ویندوز روی RPi خیلی با کامپیوتر شخصی تفاوت خواهد داشت. اما غیرممکن نیست. اگر هنوزم تمایل دارین که ویندوز رو روی رزبری پای اجرا و نصب کنید، پس بیاید شروع کنیم.

برای نصب ویندوز 10/11 روی رزبری پای به چه چیزهایی نیاز داریم؟

به کمک ابزار WoR-flasher می‌شه ویندوز 10 یا 11 رو روی RPi 4 یا 400 نصب کرد. برای شروع به موارد زیر نیاز داریم:

نصب ویندوز 10/11 روی رزبری پای

WoR-flasher رو می‌تونین از Pi-Apps یا به صورت دستی و با استفاده از دو تا فرمان ترمینال نصب کنین. در قدم اول، repository گیت‌هاب رو کلون کنین:

git clone https://github.com/Botspot/wor-flasher

این فرمان، پکیج‌های مورد نیاز رو نصب می‌کنه. در مرحله بعد، اسکریپت رو اجرا کنین:

~/wor-flasher/install-wor-gui.sh

در باکسی با عنوان Windows on Raspberry، ابزار WoR-flasher برای مدت کوتاهی نشون داده می‌شه.

مطمئن بشین که microSD card به کامپیوترتون وصله. اگر از RPi استفاده می‌کنین، از کارت SD می‌تونین استفاده کنین، چون +16GB فضای آزاد داره.

در Windows on Raspberry ، نسخه مورد نظر ویندوز و مدل RPi رو انتخاب کنین.

برای مثال، من می‌خوام ویندوز 11 رو روی RPi 4 اجرا کنم، پس طبق مراحل زیر پیش میرم:

• روی گزینه Next کلیک می‌کنم
• Language مورد نظرمو انتخاب می‌کنم و بعد روی گزینه Next می‌زنم
  
• دستگاه مناسب رو برای flash کردن انتخاب کنین و بعد گزینه Next رو بزنین.
  
• در صفحه Installation Overview، می‌تونین txt رو ویرایش کنین یا Flash کنین (از صفحه Advanced می‌تونین دایرکتوری فعال رو تغییر بدین یا بدون flash کردن، فرایند رو متوقف کنین.)
  

حالا فایل‌های مورد نیاز دانلود می‌شن. این کار ممکنه کمی طول بکشه. بعد از اینکه فایل‌ها دانلود شدن، رمز لینوکس خودتون رو وارد کنین تا تأیید کنین که فایل‌های مورد نیاز در کارت SD کپی بشن.

حالا کارت microSD رو از کامپیوترتون جدا کنین، RPi رو وصل کنین و روشنش کنین (اگر WoR-flasher رو روی RPi 4 اجرا می‌کنین، فقط کافیه Reboot کنین.)

اجرای Windows Setup

بوت کردن RPi که کارت microSD تحت ویندوز داره کمی طول می‌کشه. تنها کاری که می‌تونین انجام بدین اینه که منتظر بمونین تا فایل‌ها extract بشن و ویندوز 10 یا 11 نصب بشن.

اگر ظرفیت کارت SD شما کمتر از 32 گیگابایت هست، باید دیسک مورد نظرتون رو از منوی drop-down انتخاب کنین (Select the destination disk). این دیسک می‌تونه دستگاهی با فضای حداقل 24 گیگابایت باشه اگر شامل فایل‌های نصب باشه. به جای اون می‌شه از دیسکی با فضای حداقل 15 گیگابایت استفاده کرد.

روی گزینه Next کلیک کنین تا به مرحله بعدی راه‌اندازی هدایت بشین. در این قسمت، ویرایشگر Windows رو تأیید کنین تا نصب بشه و بعد هم گزینه Install رو بزنین.

اگر از کارت SD 32 گیگابایتی یا بیشتر استفاده کنین، فرایند نصب به صورت خودکار و بدون دخالت شما انجام می‌شه.

پس از اتمام این فرایند، RPi ریبوت می‌شه در حالی که ویندوز 10 یا 11 روش نصب شده.

به‌روزرسانی

وقتی داشتم ویندوز 11 رو روی RPi 4 خودم نصب می‌کردم، متوجه شدم که بعد از تأیید زبان کیبود، layout و تنظیمات لوکیشن، سیستم عامل رو باید به روز رسانی کنم. با توجه به اینکه هیچ نوع درایور Wi-Fi برای ویندوز 10 و 11 در RPi وجود نداره، باید کابل اترنت Pi رو به روتر وصل کنیم.

اگر در راه‌اندازی شبکه به مشکل خوردین و network-free setup می‌تونه گزینه خوبی باشه. درست همونجوری که در مقاله آموزشی راه‌اندازی ویندوز 11 بدون نیاز به اینترنت توضیح دادیم، command prompt رو به SHIFT+F10 باز کنین و کلید enter رو بزنین:

OOBE\BYPASSNRO

با این فرمان دیگه لازم نیست ویندوز رو به صورت آنلاین راه‌اندازی کنیم، این فرمان یک حساب کاربری محلی ایجاد می‌کنه. با ریبوت کردن، مراحل نهایی راه‌اند ازی ویندوز ری‌استارت می‌شن، گزینه I Don’t have internet رو انتخاب کنین و بعدش گزینه Continue with limited setup رو انتخاب کنین.

اعمال تنظیمات برای بهبود کارکرد ویندوز

در حالی که تنظیمات به طور خودکار بهینه عمل می‌کنه، شاید دلتون بخوادچند گزینه رو در سیستم عامل بهینه سازی کنید تا ویندوز بصورت کارآمدتری روی Pi اجرا بشه.

بطور مثال، بهتون پیشنهاد میکنم از بخش start عبارت “startup” تایپ کنید. همونطور که در تصویر زیر میبینید، امکان اینو دارید تا برنامه هایی که بصورت خودکار پس از بالا امدن ویندوز اجرا میشوند رو غیرفعال کنید. من Microsoft OneDrive و Microsoft Security notification icon غیرفعال کردم.

برای این منظور، در نوار جست‌وجو، performance رو تایپ کنین و گزینه Adjust the appearance and performance of Windows رو انتخاب کنین. در صفحه Performance Options، در نوار Visual Effects روی گزینه Adjust for best performance و سپس روی گزینه OK کلیک کنین.

وقتی که کامپیوتر رو روشن می‌کنین، اگه کلید Esc رو بزنین بقیه گزینه‌ها بهتون نشون داده می‌شه. در میان این گزینه‌ها یک ابزار Raspberry Pi Configuration وجود داره که یک نسخه stripped-down از ابزاری هست که احتمالاً در Raspberry Pi OS ازش استفاده کردین.

جمع بندی

تعداد سیستم عامل‌های RPi در حال افزایش هست. هرچند سیستم عامل ویندوز برای RPi مدت‌هاست که وجود داره اما WoR خودش رو، به خصوص به RPi 4، به خوبی تطبیق داده. خیلی جالبه که WoR هم از ویندوز 10 و هم از ویندوز 11 پشتیبانی می‌کنه.

جالبه بدونین که ویندوز 11 روی RPi به خوبی عمل می‌کنه. ویندوزهایی که مناسب کامپیوتر هستن به لحاظ نرم‌افزاری محدود هستن. لپ‌تاپ‌های معمولی نمی‌تونن بازی‌هایی که سخت‌افزار و گرافیک عالی نیاز دارن رو اجرا کنن؛ برای مثال، ویرایش ویدئو در هر چیزی که گرافیکش بالاتر از Full HD (1080p) باشه کار دشواری هست.

RPi ثابت کرد که ویندوز 10 و 11 رو می‌شه روی کامپیوترهای ارزانی که منابع سخت‌افزاری محدودی دارن اجرا کرد.